Giải bài tập Vật Lí 6, để học tốt Vật Lí 6 , tài liệu tự học tại nhà môn vật lý lớp 6
Bài 1: Đo độ dài Vật Lí lớp 6
Đo độ dài với lời giải chi tiết, rõ ràng theo khung chương trình sách giáo khoa Vật lý lớp 6.
Lời giải bài tập Vật lý 6 này gồm các bài giải tương ứng với từng bài học trong sách giúp cho các em học sinh ôn tập và củng cố các dạng bài tập, rèn luyện kỹ năng giải môn Vật lý.
A. Tóm tắt lý thuyết Đo độ dài – Chương 1 Cơ học
Đơn vị đo độ dài hợp pháp của nước Việt Nam là mét (kí hiệu: m).
Lưu ý về đơn vị đo độ dài: Ngoài mét người ta còn dùng đơn vị nhỏ hơn mét là đềximét (dm), xentimét (cm), milimét (mm) và lớn hơn mét là kilômét (m).
Lưu ý khi đo độ dài:
Cần biết một số dụng cụ thông dụng để đo độ dài lớn nhất ghi trên thước (thường được ghi trực tiếp trên thước) và ĐCNN là độ dài giữa hai vạch chia liên tiếp trên thước (ta có thể lấy số ghi gần số 0 nhất, rồi chia cho số khoảng giữa hai số này để xác định ĐCNN).
Trước khi đo độ dài, cần phải ước lượng để lựa chọn thước có GHĐ và ĐCNN thích hợp. Nếu lựa chọn thước có GHĐ quá nhỏ so với giá trị cần đo, thì sẽ phải đo làm nhiều lần, dẫn đến độ chính xác không cao, hoặc nếu chọn ĐCNN không phù hợp thì có thể không đo được hoặc đo với sai số lớn. Khi đó, nếu dùng thước có ĐCNN càng nhỏ thì đo càng chính xác.
Ví dụ, khi đo vật có độ dài 25 mm thì không dùng thước có ĐCNN là 2 cm.
B. Hướng dẫn giải bài tập SGK Vật lý 6 trang 6, 7 bài: Đo độ dài.
Bài 1
Tìm số thích hợp điền vào các chỗ trống sau:
1 m = (1) …. dm; 1 m = (2) …. cm;
1 cm = (3) …. mm; 1km = (4) …. m.
Đáp án bài 1:
(1) – 10 dm. (2) – 100 cm.
(3) – 10 mm. (4) – 1000 m.
Bài 2
Hãy ước lượng độ dài 1 m trên cạnh bàn. Dùng thước kiểm tra xem ước lượng của em cho đúng không ?
Các em tự làm và kiểm tra kết quả.
Bài 3
Hãy ước lượng xem độ dài của gang tay em là bao nhiêu cm. Dùng thước kiểm tra xem ước lượng của em có đúng không?
Các em tự làm và kiểm tra kết quả.
Bài 4
Hãy quan sát hình 1.1 và cho biết thợ mộc, học sinh, người bán vải đang dùng thước nào trong những thước sau đây: thước kẻ, thước dây (thước cuộn), thước mét (thước thẳng)?
Khi sử dụng bất kỳ dụng cụ đo nào cũng cần biết giới hạn đo và độ chia nhỏ nhất của nó.
Giới hạn đo (GHĐ) của thước là độ dài lớn nhất ghi trên thước.
Độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của thước là độ dài giữa 2 vạch chia liên tiếp trên thước.
Đáp án bài 4:
Thợ mộc dùng thước dây (thước cuôn);
Học sinh (HS) dùng thước kẻ;
Người bán vải dùng thước mét (thước thẳng).
Bài 5
Hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của một thước đo mà em có.
Các em tự giải: Tùy theo từng loại thước.
Bài 6
Có 3 thước đo sau đây:
– Thước có GHĐ 1m và ĐCNN 1 cm
– Thước có GHĐ 20 cm và ĐCNN 1 mm.
– Thước có GHĐ 30 cm và ĐCNN 1 mm
Hỏi nên dùng thước nào để đo.
a) Chiều rộng của cuốn sách Vật lý 6?
b) Chiều dài của cuốn sách Vật lý 6?
c) Chiều dài của bàn học?
Đáp án bài 6:
a) Ước lượng chiều rộng cuốn sách giáo khoa (SGK) Vật lý 6 khoảng gần 20 cm. Vì vậy, để đo được chiều ngang của cuốn sách Vật lí 6 ta dùng thước (2) có GHĐ 20 cm và ĐCNN là 1 mm
b) Ước lượng chiều dài cuốn SGK Vật lý 6 khoảng 20 cm. Vì vậy, để đo chiều dọc của cuốn sách Vật lý 6 ta dùng thước (3) có GHĐ 30 cm và ĐCNN 1 mm
c) Ước lượng chiều dài bàn học khoảng hơn 1 m. Nên để đo chiều dài của bàn học ta dùng thước (1) có GHĐ 1m và ĐCNN 1 cm.
Bài 7
Thợ may thường dùng thước nào để đo chiều dài của mảnh vải, các số đo cơ thể của khách hàng?
Đáp án bài 7:
Thợ may thường dùng thước thẳng có GHĐ 1 m hoặc 0,5 m để đo chiều dài của mảnh vải và dùng thước dây để đo số đo cơ thể của khách hàng.
Hướng dẫn giải bài tập SGK Vật lý 6:
Bài 1 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Em hãy cho biết độ dài ước lượng và kết quả đo thực tế khác nhau bao nhiêu?
Học sinh tự làm
Bài 2 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Em đã chọn dụng cụ đo nào? Tại sao?
Hướng dẫn giải bài 2:
Trong 2 thước đã cho (thước dây và thước kẻ), chọn thước dây để đo chiều dài bàn học, vì chỉ phải đi 1 hoặc 2 lần; chọn thước kẻ để đo chiều dày SGK Vật lý 6, vì thước kẻ có ĐCNN (1 mm) nhỏ hơn so với ĐCNN của thước dây (0,5 cm), khi đó sẽ cho kết quả đo chính xác hơn.
Bài 3 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Em đặt thước đo như thế nào?
Hướng dẫn giải bài 3:
Đặt thước đo dọc theo chiều dài cần đo, vạch số 0 ngang với một đầu của vật.
Bài 4 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Em đặt mắt nhìn như thế nào để đọc kết quả đo?
Hướng dẫn giải bài 4:
Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật.
Bài 5 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng với vạch chia thì đọc kết quả đo như thế nào?
Hướng dẫn giải bài 5:
Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng (trùng) với vạch chia, thì đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật sẽ cho kết quả đo.
Bài 6 trang 9 SGK Vật Lý 6:
Hãy chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau.
Khi đo độ dài cần:
a) Ước lượng (1)……. cần đo.
b) Chọn thước (2)…….. và có (3)………..thích hợp.
c) Đặt thước (4)………… độ dài cần đo sao cho một đầu của vật (5)………. vạch số 0 của thước.
d) Đặt mắt nhìn theo hướng (6)….. với cạnh thước ở đầu kia của vật.
e) Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia (7)……… với đầu kia của vật.
Hướng dẫn giải bài 6:
(1) – độ dài; (5) – ngang bằng với;
(2) – giới hạn đo; (6) – vuông góc;
(3) – độ chia nhỏ nhất; (7) – gần nhất.
(4) – dọc theo;
Bài 7 trang 10 SGK Vật Lý 6:
Trong các hình sau đây, hình nào vẽ vị trí đặt thước đúng để đo chiều dài bút chì (H.2.1)?
a) Không đặt thước dọc theo chiều dài bút chì.
b) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, nhưng một đầu không ngang bằng với vạch số 0.
c) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, vạch số 0 ngang với một đầu của bút chì.
Đáp án bài 7:
Chọn hình c) Đặt thước dọc theo chiều dài bút chì, vạch số 0 ngang với một đầu của bút chì.
Bài 8 trang 10 SGK Vật Lý 6:
Trong các hình sau đây, hình nào vẽ vị trí đặt mắt để đọc kết quả đo (H.2.2)?
a) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang phải.
b) Đặt mắt nhìn theo hướng xiên sang trái.
c) Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật.
Đáp án bài 8:
Chọn c). Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước tại đầu của vật.
Bài 9 trang 10 SGK Vật Lý 6:
Quan sát kĩ hình 2.3 và ghi kết quả đo tương ứng.
a) l = (1)…………..
b) l = (2)………….
c) l = (3)……………
Đáp án bài 9:
(1), (2), (3): 7 cm
Bài 10 trang 11 SGK Vật Lý 6:
Kinh nghiệm cho thấy độ dài của sải tay một người thường gần bằng chiều cao người đó; độ dài vòng nắm tay thường gần bằng chiều dài của bàn chân người đó (H.2.4)
Hãy kiểm tra lại xem có đúng không.
Học sinh tự tim hiểu.